Tarihi Değiştiren Savaşlar...

Bu dünyanın büyük yaratıkları
Savaşlar ve kavgalarla yıkıldı
Ve kim savunup koruduysa
En güzel ödülü onlar kazandı
Goethe

Medeniyet tarihçileri Will ve Ariel Durant, Uygarlığın Öyküsü adlı eserlerinde ‘yazılı tarihin 3421 yılından yalnızca 28 yılı savaşsız geçmiştir’ der. İrili ufaklı pek çok savaş veya savaşlar dizisi, tarihte önemli değişikliklere, dönüşümlere sebep oldu. Kimler arasında olduysa o devlet ve milletleri, yaşadıkları bölgeleri etkiledi. Bölgeleri dışında, kıtayı, hatta dünyayı da etkiledi bazıları. Etki süreleri kısa olan olduğu gibi günümüze kadar titreşimleri ulaşanları da oldu.
Eskiçağdan kayıtlara geçmiş az sayıda savaş hakkında bilgi sahibiyiz. Söz gelimi Mezopotamya, Mısır, Anadolu ve Yunanistan topraklarında cereyan eden Hititler ve Mısırlılar arasındaki savaşlar, Peloponnes ve Troya savaşları gibi. Özellikle Ortaçağ boyunca birbiriyle savaşan devletlerin, fetihçilerin, işgalcilerin ağırlık noktası Avrupa ve Ortadoğu olmuştu. Hıristiyanlık ve İslamiyet’in dini hava verilen aynı zamanda siyasi, ekonomik seferleri Türk-İslam devletlerinin cihan şümul devlet politikasının sonucu yaptıkları fetihler, Avrupa’nın siyasi-ekonomik yayılmacılığı, ticari yollara hakim olma ve sömürgecilik faaliyetleri sonucu çikan savaşlar, milliyetçilik duygusunun ortaya çikardigi savaşlar ve halen içinde yaşadığımız dünyanın gidişatında ve yerleşik sistem ve kurumlarında büyük rol oynayan 20. Yüzyıl savaşları… Bu kitapta tarih boyunca yapılmış pek çok savaşa göre daha önemli sonuçlar doğurmuş, taraflarını ve bulunduğu bölgeyi fazlasıyla etkilemiş savaşları paylaşmaya çalistik sizinle. Doğal olarak hem kitabın hacmi hem de okuyucun ilgi alanından kaynaklanan kısıtlamalar, tüm iddialı savaşları ele almamızı mümkün kılmadı. Sözgelimi Roma ordularının en korkunç yenilgilerinden biri olan Hadrianopolis savaşinı (MÖ. 378), Grek kültürünü geniş coğrafyalara yayan Makedonyalı İskender’in seferlerini, tarihin en ünlü seferlerinden Hannibal’in 2.Pön seferini ve Romalılar tarafından yenilmesini, 375’de Dinyeper kenarında Hunların Batı Gotlarını yenmesini, 20 Haziran 451’de Hun hükümdarı Atilla’nın Champagne ovasında Aetius ile yaptığı büyük savaşi, Gazneli Mahmud’un bugünkü Afganistan bölgesinden Penjap ve Yukarı Ganj vadisine yaptığı akınları ve Kuzey Hindistan seferini, Karşilaştıkları düşmanları üzerinde mutlak üstünlük sağlamış ve Avrupa Asya arasında devasa bir imparatorluk kurmuş olan Moğolları durduran tek savaş ve yenilgi olan Ayn-ı Calut savaşinı, Yıldırım Bayezid zamanında, 1396’da Osmanlı ilerleyişini durdurmak için düzenlenmiş Haçlı ittifakının ve birleşik Avrupa ordusunun yenilgisi sağlayan Niğbolu Savaşi'nı, Dünya savaşi niteliği taşiyan ve çok sayıda profesyonel ordunun birbiriyle yaptığı ticaret ve deniz savaşları olan İspanya Veraset Savaşları'nı, İngiltere, Fransa, İspanya ve Portekiz’in dünya Hakimiyeti için boğuştukları Yedi Yıl Savaşları'nı (1756-1763), bugünkü Avrupa’nın temellerinin atılmasında önemli bir aşama oluşturan Paris barış anlaşması ile sonlanan ve Osmanlının yıkılış aşamalarından Kırım Savaşi’nı (1856), ikinci cildde telafi edebilmek ümidiyle, kitabın menzili içine alamadık.
Bununla birlikte gazete köşelerinde, makalelerde ve tartışma programlarında sıklıkla atıf yapılan, hepsinden önemlisi insanlığın ortak tarihinin köşe taşlarını şekillendiren savaşlar üzerine sizleri bilgilendirmeyi ve hadiselere daha sağlam bir altyapı ile bakmanızı hedefleyen bu çalismanin, bilgi dağarcığınıza mütevazi bir katkı yapmasını arzu ediyoruz.

Ali Çimen, Göknur Göğebakan
İstanbul, Eylül, 20006

Bir önceki sayfaya dönmek için tıklayınız
Ana menüye dönmek için tıklayınız